با توجه به تحقیقات روانشناسی، ۹۵ درصد از شادی، ناراحتی و تمام نتایج و احساسات به عادت ها بستگی دارد.
عادت به چه معناست؟
یکی از کلماتی که در اصطلاح به کار برده میشود و به راحتی نمی‌توان آن را تعریف کرد، کلمه عادت است.میشود تعریف کرد اما هر کس تعریفش نسبت به تعریف دیگری تفاوت‌هایی دارد.تعریف من در این کتاب از عادت، همان چیز است که در ذهن‌های شما می‌آید!
عادت به رفتاری گفته میشود که در زمان یا مکان مشخص با حداقل توجه و انرژی اتفاق می‌افتد.
کتاب‌های مختلف آکادمیک وجود دارند که به تعریف عادت پرداخته و معانی مختلف دیگر را نقد یا تحلیل کرده‌اند.اما بحث ما در این کتاب، تعریف و چیستی و چرایی و فلسفه چیزی نیست! این کتاب کاربردی است و خیلی کم در تعاریف زمان شما را مصرف میکند. بیشتر تمرکز ما بر چگونگی است و نیاز به تمرین و عملکرد شما دارد.
عادت در مسیر موفقیت چه جایگاهی دارد؟
خدای متعال قوانینی بر جهان وضع کرده که با استفاده از آن‌ها می‌توان تا نامحدودها ارتقا پیدا کرد یا تا نامحدودها سقوط کرد!در قرآن کریم به هر دو مدل اشاره شده است! آیه دوم سوره نجم، میزان ارتقای انسان را تا نزدیکی بسیار زیاد به مقام خدای متعال معرفی کرده است. رسول خدا در معراج به این درجه از کمال دست پیدا کرد.در جای دیگر از قرآن، نقطه مقابل معرفی شده است. آیه ۱۷۹ سوره اعراف می‌گوید عده‌ای هستند که از چهارپایان هم پست‌ترند.چه میشود که انسان می‌تواند به بالاترین درجه‌ها صعود یا به پایین‌ترین درجه سقوط کند؟پاسخ ساده است! عادت های سالم و خوب، انسان را به بالاترین درجات انسانیت هدایت میکند. عادت های بد نیز انسان را به پایین‌ترین نقاط می‌رساند
در مغز ما چه اتفاقی می‌افتد که عادت می‌کنیم؟
بالاتر اشاره کردیم که بر این جهان قوانین بسیار دقیقی حاکم است. مغز ما هم به‌عنوان پیچیده‌ترین سازه در جهان، مکانیزم‌های بسیار دقیقی دارد. از جمله این مکانیزم‌ها، مکانیزم عادت‌سازی است! این مکانیزم وظیفه دارد کارهای تکراری را تحلیل و بعد به یک عادت تبدیل کند.مغز تحلیل میکند که پشت این کار تکراری چه الگوی ثابتی وجود دارد؟ این الگو را پیدا میکند و زمانی که انسان دوباره در این الگو قرار می‌گیرد، همان رفتار را بدون نیاز به توجه و تمرکز تکرار میکند.به طور میانگین، مغز هر فردی، ۲ درصد از وزن بدن آن فرد را تشکیل می‌دهد ولی ۲۰ درصد انرژی بدن را صرف میکند. به همین خاطر است که تمام تلاش مغز این است که:
- کارهای جدیدی انجام ندهیم.
- کارهایی که زیاد انجام می‌دهیم را به عادت تبدیل کند یک عادت جدید تا انرژی کمتری از ما بگیرد.
حالا متوجه شدید وقتی که در نظر دارید کار جدیدی انجام دهید، بهانه‌هایی بسیار خلاقانه به ذهن‌تان می‌آید! این بهانه‌ها تماما به این مکانیزم مغز برمی‌گردند. چرا که نمی‌خواهد انرژی بیشتری مصرف کند. تمام تلاشش را انجام می‌دهد که کمترین انرژی را مصرف کند. برای مقابله با این بهانه ها به اراده ی قوی نیاز داریم و باید روی تقویت اراده مون کار کنیم.
عادت های کوچک، نتایج بزرگ!
اگر در طول یک ماه تمام رفتارهای ریز و درشت خود را مکتوب کنید، خواهید دید نتایجی که در زندگی ما رخ می‌دهد بخاطر عادت های کوچک و بزرگ ماست.طبق تحقیقات انجام شده، ۹۵ درصد از نتایج، داشته‌ها و دست‌آورد‌های ما حاصل عادت های ماست. تنها ۵ درصد از زندگی را آگاهانه ثبت می‌کنیم که آمار عجیبی به نظر می‌آید.دارن هاردی نویسنده اثر مرکب در این کتاب مثال جالبی می‌زند. آیا شنیده‌اید فیل فردی را گاز گرفته باشد؟ پشه چطور؟ تا الآن کدامیک از این دو حیوان انسان را بیشتر آزار داده‌اند؟ فیل عظیم الجثه یا پشه‌ای که وزنش به ۱ گرم هم نمی‌رسد؟پشه‌هایی وجود دارند که با جثه کوچک‌شان، قدرت این را دارند که یک بیماری خطرناک و مرگ‌آفرین منتقل کنند.خیلی کم پیش می‌آید که ما از رفتارهای بزرگ و کلی ضربه بخوریم، اما چیزی که سرنوشت ما را می‌سازد، رفتارهای کوچک و بزرگ ماست که بصورت عادت در زندگی‌مان روان هستند.
عادت ها از کجا تشکیل می‌شوند؟
عادت ها (همان‌طور که در تعریف عادت اشاره کردم) تشکیل شده از رفتارهایی که انجام دادیم و انجام دادیم و انجام دادیم و انجام دادیم. یعنی یک رفتار تبدیل شده است به عادت و این تعریف عادت کردن است !پس:
باید ببنیم رفتارهایی که انجام می‌دهیم از کجا تشکیل شده است.
یک دختر کوچولو از مادرش پرسید:« مامان چرا سر و ته سوسیس رو با چاقو جدا می‌کنی و بعد سوسیس‌ها رو سرخ می‌کنی؟»مادر جواب داد: «مادربزرگت این کار را انجام می‌داد و من دلیل اصلیش رو نمی‌دونم.»دختر بچه رفت پیش مادربزرگش و این سوالش را تکرار کرد. مادربزرگ لبخندی زد و برای دختر کوچولو توضیح داد:«من همیشه می‌دیدم مادرم سر و ته سوسیس‌ها رو می‌بُره! گفتم شاید این کار حکمتی داره و من هم بعد از ازدواج این کار را انجام می‌دادم. اواخر عمر مادرم، یک شب شام مهمان ما بود. من میخواستم سوسیس سرخ کنم و داشتم سر و ته سوسیس رو قطع می‌کردم که مادرم پرسید: “چرا این کار رو می‌کنی؟ “من پاسخ دادم: “چون شما همیشه این کار رو می‌کردی!”مادرم خندید و گفت: “من این کار رو می‌کردم چون تاوه‌ای که داشتم کوچک بود و نمی‌شد سوسیس رو کامل در آن سرخ کرد!” »حقیقتا بسیاری از رفتارهای ما در زندگی دقیقا تقلید از چیزهایی است که دیده‌ایم و برایشان دلیلی نداریم.
آزمایشی بسیار جالب بر روی میمون‌ها
تحقیقات بسیاری در این باره بر روی حیوانات مختلف انجام شده است. تحقیق ۵ میمون یکی از معروف‌ترین تحقیقات در این زمینه است.
۵ میمون را در قفسی که یک نردبان وسط آن قرار داشت، گذاشتند. چند عدد دوش آب نیز بالای قفس تعبیه کرده بودند که اگر میمونی به بالای نردبان رسید، آب سرد روی آن میمون بریزد. محقق‌ها چند عدد موز روی این نردبان گذاشتند. یکی از میمون‌ها که از بقیه زرنگ‌تر بود، رفت بالای نردبان و موز را از روی نردبان برداشت. دوش آب سرد فعال شد و از آن جایی که میمون‌ها از آب سرد تنفر دارند، حس بدی به آن‌ها دست داد! اما نمی‌دانستند دلیل این آب سرد چیست؟این روند ۳ بار دیگه انجام شد. موز بالای نردبان قرار گرفت، میمونی موز را برداشت و دوش آب سرد فعال شد. دفعه چهارم محققان دیدند که میمونی که موز را بر می‌دارد توسط میمون‌های دیگر مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد.میمون‌ها دلیل بارش را فهمیده بودند و دیگر میمونی سمت نردبان نمی‌رفت تا موز را بردارد.محققان یکی از میمون‌های قفس را برداشت، و میمون جدیدی در قفس گذاشت. میمون جدید رفت بالا نردبان و موز را برداشت! آب سرد جاری شد و محققان دیدند که ۴ میمون قدیمی در حال ضرب و شتم این میمون از همه جا بی‌خبر هستند.بار دیگر موز قرار گرفت با این تفاوت که بارش آب سردی وجود نداشت! میمون جدید رفت بالا و موز رو برداشت ولی آب سردی نبارید! میمون‌ها شروع کردند به ضرب و شتم میمون جدید.یک میمون دیگر جایگزین یکی دیگر از میمون‌های قدیمی کردند. دیگر بارشی در کار نبود. میمون جدید می‌رفت موز را برمی‌داشت و توسط مابقی میمون‌ها مورد ضرب و شتم قرار می‌گرفتند.نوبت به نوبت تمام میمون‌های قدیمی عوض شدند و میمون‌های جدید جایگزین شدند. نکته جالب این جا بود که میمون دیگری به جمع این میمون‌های جایگزین شده اضافه شد. موز بالای نردبان قرار گرفت و این میمون بیچاره توسط میمون‌هایی که دلیل کارشان را نمی‌دانستند مورد ضرب و شتم قرار گرفتند!این اتفاق برمیگردد به سلول‌های آیینه‌ای مغز ما که وظیفه آموزش دیدن را دارند. می‌بینند که دیگران چه کارهایی را انجام می‌دهند و این کارها را در زندگی خودمان منتقل می‌کنند.یک روایت از حضرت امیر با این مضمون وجود دارد:
« مراقب افکارت باش که گفتارت را تشکیل می‌دهد. مراقب گفتارت باش که رفتارت را تشکیل می‌دهد. مراقب رفتارت باش که عادت‌هایت را تشکیل می‌دهد و مراقب عادت هایت باش که سرنوشت تو را تعیین میکند.»
مطلب خیلی مفیدی بود
متشکرم از شما. زمانی کلام شما برای من اثبات و دلپذیر میشود که از نتایجتون برای ما بفرستید
اشتراک ها: مسیر عصبی و نقش آن در فرآیند عادت‌سازی و بهبود عادت‌ها و رفتارهایمان
اشتراک ها: باورها و عادت‌ها | اثر باور در ایجاد و حذف عادت‌ها - مهدی منازاده
اشتراک ها: بهبود عملکرد به سبک WSC | راه حل من برای افزایش عملکرد - مهدی منازاده
اشتراک ها: عادت کردن |- ترک عادت چند روز طول میکشد ؟ مهدی منازاده
اشتراک ها: مدیریت زمان | هر آنچه باید در مورد مدیریت زمان بدانید - مهدی منازاده
اشتراک ها: متقاعد سازی چیست؟ | تعریفی متفاوت از متقاعد سازی - مهدی منازاده
اشتراک ها: چرا باید مهارت حل مسأله را بیاموزیم؟ | 4 فایدۀ مهارت حل مسأله برای تک تک ما