هنر خوب گوش دادن!

هنر خوب گوش دادن از اصولی ترین مباحث ارتباط مؤثر است که متاسفاt نه حتی در وبسایت های ارتباط مؤثر کمتر به آن پرداخته شده است. گوش کردن موثر مولفه ای است که به همراه بیان موثر، ارتباط چشمی مؤثر، زبان بدن سهم بزرگی در ارتباط مؤثر دارد.

ما در دوره ای زندگی می کنیم که روابط در آن اهمیت بسیاری دارد.

فکر میکنم نام گذاری “عصر ارتباطات” توسط دانشمندان جامعه شناسی در اثبات اهمیت روابط کافی باشد.

می دانم. این موضوع، مطلب جدیدی نیست!

شاید بار ها شنیده باشید، اما کمتر به این فکر کرده باشید که آیا منظور از “عصر ارتباطات” روابط کوچک را شامل می شود؟

• رابطه ی من و همسرم.
• رابطه من و مدیرم.
• رابطه من و کارمندم.
• رابطه من و راننده تاکسی.
• رابطه من و فروشنده بقالی سر کوچه
• و رابطه های کوچکتر از این …

حقیقت این است که همان طور که در مقاله ی راه خوشبختی چیست؟ در دنیای کنونی همه  روابط اهمیت دارند! از رابطه های درون خانوادگی گرفته تا روابط بین کشوری!

آرامش، پیشرفت، عشق و دیگر نیازهای انسان در گرو روابط سالم هستند. اگر مشکلی روابط بین انسانی را تهدید کند، به تبع کم کم احساس خوشبختی در ما کم می شود.

یکی از مهمترین موارد که در ارتباط موثر از آن نام برده میشود ولی کمتر به آن بها داده شده، هنر خوب گوش دادن است. در این مقاله قصد دارم مطالبی در این مورد با شما درمیان بگذارم.

در نگاه اول شاید با خود بگویید: این دوکلمه تفاوت خاصی ندارند. اجازه میخواهم در قالب یک مثال تفاوت این دو تعبیر را روشن کنم.

فرض کنید:

جلوی تلویزیون نشسته اید و در حال تماشای برنامه دلخواه خود هستید.

همسرتون در آشپزخانه درحال شستن ظروف است.

دخترتان درحال مطالعه است و کتاب هایش را مدام ورق میزند.

و پسرتان گوشه ای از اتاق با موبایلش بازی می کند.

خب! صدای هنر پیشه های سریال،تنها چیزی که تمام حواس شما را به خود جلب کرده، اما از آشپزخانه صدای شیر آب و برخورد ظرف ها می آید، از اتاق صدای برگ و ورق کتاب، و از گوشه ی اتاق هم صدای آهنگ بازی موبایل. اگر کولر یا بخاری هم روشن باشد، آن هم صدایی برای خود دارد.

شما در حال گوش کردن به صدای تلویزیون هستید.

اما صدای ظرف ها، شیر آب، برگ کتاب، آهنگ موبایل و کولر یا بخاری را میشنوید.

به راحتی می توان گفت که بزرگترین و متاسفانه رایجترین خطایی که هنگام گوش دادن مرتکب آن می شویم، گوش دادن برای جواب دادن است.

بجای آن که گوش دهیم که متوجه شویم مخاطب چه می گوید،

گوش می کنیم و در عین حال فکر میکنیم که با توجه به جملاتی که تحویل میگیریم چه جوابی بدهیم.

فرصتی که حین صحبت مخاطب در اختیار داریم، در ظاهر بهترین زمان است برای پیدا کردن جواب مناسب. در صورتی که چنین نیست.

هنگامی که مخاطب صحبت میکند، فقط و فقط باید بر صحبت های مخاطب تمرکز کنیم!

کافیه امتحان کنید!

دقیق به صحبت های مخاطب گوش کنیم.

برای پاسخ، اگر به زمان برای فکر کردن نیاز داشتیم، بعد از صحبت های مخاطب کمی مکث، فکر میکنیم و سپس جواب دهیم.

شاید این تصور داشته باشید که مخاطب فکر میکند ما تازه وارد هستیم که برای پاسخ دادن نیاز به زمان داریم.

اما خبر خوش این که اصلا اینطور نیست!

مخاطب لذت می برد که با کسی صحبت می کند که هنگام بیان مطلب، بصورت شش دانگ به صحبت هایش گوش فرا می دهد.

در خوب گوش دادن رعایت چند نکته غیر کلامی بسیار مهم است.

تماس چشمی به این معناست که مستقیما در چشم های مخاطب نگاه کنید. معمولا در مکالمه ها ما به ناحیه ی گونه ها، لب و بینی مخاطب نگاه میکنیم.

درصورتی که تماس چشمی مناسب یعنی نگاه کردن مستقیم در چشمان مخاطب!

دو تا استثنای کوچیک

در کشور ما قفل کردن نگاه در چشمان مخاطب غیر همجنس حس خوبی به او نمی دهد.

لذا پیشنهاد میکنم به طور هوشمندانه این کار را کنید.

افراد درونگرا هم از خیره شدن در چشمانشان حس خوبی ندارند، سعی کنید هر چند ثانیه یکبار نگاه خود را از چشمان افراد درونگرا منحرف کنید.

حین صحبت مخاطب، همزمان با تماس چشمی، سرتان را به نشانه تایید بالا و پایین کنید. گاهی که سخن از مسائل ناراحت کننده می شود، سرتان را به طرفین تکان دهید. اگر سخن عجیبی گفت، به نشانه تعجب چشمانتان را بزرگ و سرتان را روبه جلو بیاورید.

اگر کلامش طولانی شد با الفاظی مانند: چه جالب! نمی دونستم! عجب! خب و …. نشان دهید که در حال همراهی او هستید.

فرض کنید در حال صحبت با شخصی هستید و او مشغول بازی با موبایل است. دائما می گوید: بفرمایید! گوشم با شماست. و حقیقتا هم در حال خوب گوش دادن به صحبت های شماست!

شما چه حسی دارید؟ این عمل که درواقع به مخاطب می گوید “سخنان شما برایم اهمیتی ندارد” به مخاطب حس خوبی انتقال نمی دهد.

از کارهایی که پایین به آن ها اشاره کردیم،حین صحبت طرف مقابل بپرهیزید.

• مدام نگاه کردن به ساعت
• احساس بی قراری
• شکستن انگشتان
• بازی با ناخن ها
• موبایل بازی
• و …

با چند مورد از علائم غیر کلامی حین گوش کردن موثر آشنا شدیم، در ادامه به چند نکته غیر کلامی میپردازیم:

یک راه بسیار کوتاه و کارآمد. قرار شد که هنگام صحبت کردن مخاطب، تمام و کمال ذهنمان را در اختیار مخاطب بگذاریم و اگر برای پاسخ، نیازی به فکر کردن داشتیم، بعد از صحبت های مخاطب چند لحظه سکوت و حین سکوت به پاسخ فکر کنیم.

اما در اینجا یک ایده زیباتر میخواهم در اختیارتان قرار بدم. بجای سکوت، همان مطلبی که از مخاطب تحویل می گیریم را با ادبیاتی دیگر به او تحویل بدهیم.

این کار چند خاصیت دارد.

1. مخاطب دقیقا متوجه دقت ما بر کلامش می شود.
2. مخاطب متوجه می شود که حرفش را کاملا فهمیدیم. و اگر جوابی بدهیم، جواب کاملا مناسب برای آن شخص است.
3. با تکرار صحبت های مخاطب علاوه بر هدیه دادن حال خوب به او هستیم، برای خود زمان میخریم برای پیدا کردن جواب مناسب!

البته رعایت دو نکته مهم است!

• بعد از هر سکوت مخاطب، صحبتش را تکرار نکنیم! با این کار باعث از بین رفتن ارزش این تکنیک شویم. هماره باید از سکوت استفاده کرد. پیشنهاد میکنم که بعد از هر ۶ سکوت، یک بار جملات را تکرار کنید.
• زمانی تکرار کنید که مطمان باشید مخاطب صحبتتان را تایید می کند! نه این که از صحبت هایتان بفهمد که چیزی متوجه نشدید!

گاهی شما می توانید با یک سوال کوتاه، مخاطب را تحریک به یک ساعت صحبت کنید.

هنگامی که شما در راستای صحبت های خاطبتان از او سوالی بپرسید، این مطلب را به او انتقال میدهید:

من به صحبت های  قبل تو خوب گوش کردم و این سوال برایم پیش آمده است!

و در اینجا تمام هدفمان این است که به مخاطب همچین حسی را منتقل کنیم!

اگر به خوبی به سخنان مخاطب گوش کرده باشیم میتوانیم به او بازخوردی از کل صحبت هایش بدهیم.

در پایان ملاقات مخاطب، کافی است که در ۲ یا ۳ دقیقه خلاصه کل صحبت دوطرفه را بیان کنیم. همین یک کار به تنهایی قدرت زیادی دارد.

تا حدی که میتوانیم با مداومت بر همین گزینه آخر، خود را بعنوان یک گوش دهنده عالی معرفی کنیم.

در دنیای کنونی انسان هایی که “گوش دهند” کم هستند! بخاطر همین است که انسان ها پول های گزافی میدهند به مشاوران!

کافیست دقت کنید در رفتار مشاورانی که سرشان شلوغ است و فرصتی برای قبول مراجعه کننده ندارد. افرادی هستند که کاملا بر اصول گوش دادن احاطه دارند.

خیلی خوب سخن مراجعه کنندگان  را گوش می کنند و سوال های بسیار دقیقی می پرسند. اگر از مراجعه کنندگان بپرسید:

• چطور بود؟

این جمله را می شنوید:

• خیل عالی بود!
• مشاور چه گفت؟
• نمی دانم یادم نیست! گفت با همسرت مهربان باش!
• خب مگر خودت این را نمی دانستی؟
• چرا اما مشاور خیلی خوب بود!

نمی داند چرا؟ اما میداند این مشاور خیلی خوب بود.

این است معجزه ی خوب گوش دادن!

قصد بی احترامی یا کم لطفی به مشاوران خبره و عزیز ندارم. اما هستند مشاورانی که معلوم نیست چه کاره اند اما بخاطر هنر هایی مثل خوب گوش دادن، مراجعه کنندگان بسیار زیادی دارند.

کافیست خوب گوش دادن را یاد بگیرید تا متوجه شوید در مراحل متقاعد سازی تا چه مقدار موفق خواهید شد.

: