ارتباط موثر یعنی چی؟

ارتباط موثر چیست؟

هر جامعه ای بر مبنای برقراری ارتباط مابین افراد شکل گرفته است. نمیتوان وقتی افراد با هم در ارتباط نیستند جامعه ای را در نظر گرفت. همچنین باید گفت در یک جامعه نرمال بین افراد ارتباط موثر تری برقرار است و کسب مهارت در این زمینه، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در این مقاله قصد داریم به صورت دقیق به موضوع ارتباط موثر بپردازیم. خوشحال میشم مقاله را بخوانید و نظر و سوالاتتان در مورد موضوع ارتباط موثر و این مقاله را کامنت کنید. ارادتمندتان، مهدی منازاده

 

تعریف ارتباط موثر

تعریف ارتباط موثر

در هر ارتباطی دو طرف  فرستنده و گیرنده وجود دارند. فرستنده پیامی را بر مبنای هدفی مشخص، به گیرنده منتقل می نماید. وقتی ارتباط موثر است که گیرنده این پیام را به دقت و به درستی و همچنین  به طور کامل درک نماید. در طی این فرایند، تبادل افکار اتفاق افتاده و دانش و اطلاعات به خوبی جریان می یابند. فرستنده پیام نیز به هدف خود می رسد.

جهت برقراری چنین ارتباطی نیاز به رعایت اصولی می باشد و اشخاص در همین راستا باید آموزشهایی را دیده و مهارتهایی را کسب نمایند. افراد با موانع برقراری یک ارتباط تاثیرگذار آشنا شده و جهت برقراری این نوع ارتباط، میتوانند موانع را برطرف سازند. لذا در ادامه به این مباحث اشاره خواهد شد.

در مقاله ای جدا به اهمیت برقراری ارتباط با افراد مختلف پرداختیم.

ویژگی های ارتباط موثر

همانطور که در بالا نیز اشاره شد در یک ارتباط موثر هدفی مطرح می باشد که با انتقال درست و دقیق پیام، فرستنده به هدف خود میرسد.  باید گفت جهت برقراری چنین ارتباطی به سه نکته باید توجه کرد؛

  • وقتی ارتباطی موثر است که تاثیرگذار باشد؛ یعنی بتواند بر روی مخاطب تاثیر گذارد.
  • حس امنیت و آرامش و اطمینان را به مخاطب انتقال دهد.
  • پیام روشن و قاطعانه بیان شود.

 

اهمیت برقراری ارتباط موثر در جامعه و یا سازمان چیست؟

اهمیت ارتباط موثر در فضای کاری

جامعه و یا یک سازمان، متشکل از افراد در سنین مختلف با پیشینه خانوادگی متفاوت است. لذا در چنین محیطی اگر افراد نتوانند باهم ارتباط موثری را برقرار کنند، جامعه با یک بی نظمی و آشفتگی خاصی مواجه خواهد شد.  به طوریکه مدیران سازمان و یا گردانندگان جامعه با مشکلات زیر مواجه می شوند.

عدم امکان مدیریت کارکنان

افراد در محیطی که نمیتوانند با هم ارتباط تاثیرگذار برقرار کنند، به صورت مداوم در چالش خواهند بود. آنان همدیگر را درک نمی کنند و سوء تفاهم زیادی بین آنها پیش می آید. لذا تمرکز افراد به جای کار، بر روی مغلوب کردن و یا حتی حذف همدیگر خواهد بود. در چنین محیطی قطعا مدیریت کارکنان سخت شده و شاید مدیر مجبور به حذف افرادی شود که سازمان به آنها احتیاج دارد.

همکاری و تعامل به حداقل خواهد رسید

در سازمانی و یا جامعه ای که افراد با هم ارتباط موثری برقرار نمی کنند، نمیتوانند با هم همکاری درستی داشته باشند. افراد خود محور شده، کارهای تیمی به خوبی انجام نمی گیرد و شاید در پاره ای از مواقع، در کار هم سنگ اندازی کنند.

 

نوآوری و خلاقیت به حداقل می رسد

وقتی محیطی متشنج می شود نوآوری و خلاقیتی اتفاق نمی افتد. از یکسو افراد تمرکزی برای خلاقیت و نوآوری ندارند و از سوی دیگر چون جایگاه خود را در معرض خطر می بینند، ریسک نمی کنند.

 

انتظار رشد و  پیشرفت نباید داشت

چگونه در محیطی که کار تیمی انجام نمیشود، خلاقیت به حداقل رسیده، محیط ملتهب است و کارکنان تمرکز چندانی بر روی کار خود ندارند، انتظار رشد و پیشرفت می توان داشت. لذا جهت برقراری ارتباط موثر باید چاره ای اندیشید.

 

اصول برقراری ارتباط موثر

اصول برقراری ارتباط موثر

انتقال پیامی دقیق، شفاف و کامل

فرستنده چیزی را می شنود که گیرنده بر زبان می آورد و با زبان بدن خود این کلمات را تایید می کند.  نمیتوان وقتی فرستنده پیام خود را به روشنی و کامل بیان نمی کند، انتظار داشت گیرنده پیام را درک کند و ارتباط موثری اتفاق افتد. انتخاب درست کلمات و جمله بندی مناسب، در کنار زبان بدن صحیح، از اصول برقراری یک رابطه تاثیرگذار هستند.

انتخاب و انتقال پیام متناسب با گیرنده

قطعا زبان و فرهنگ در برقراری ارتباط تاثیرگذار تاثیر بسزایی دارند. لذا در انتخاب پیام در گام اول باید از زبان مشترک استفاده نمود. همچنین پیام متناسب با فرهنگ و سطح سواد گیرنده باشد. در چنین بستری احتمال برآورده شدن هدف گوینده بیشتر خواهد بود. حتی رسانه ای که برای انتقال پیام در نظر گرفته میشود، نیز مهم است. زیرا هر طیفی به رسانه خاصی بیشتر تمایل دارد.

 

پیام صادقانه بیان شود

شاید در بعضی از موارد افراد با بیان دروغ و بدون داشتن حسن نیت بتوانند به هدف خود برسند؛ اما قطعا به مرور زمان در مکانی که یک نفر به طور  مدام این حرکت را تکرار میکند، بعد از مدتی دیگر اعتبار نخواهد داشت. افراد کم کم تمامی سخنان او را باطل خواهند دانست. لذا در یک ارتباط مستمر نیاز است صادقانه سخن گفته شود تا ارتباطی تاثیرگذار شکل گیرد.

گوینده قابل اعتماد

قطعا بر کسی پوشیده نیست که افراد با شخص قابل اعتماد خود ارتباط موثرتری برقرار می کنند. زیرا به او اعتماد دارند و پیام او را صحیح میدانند. بنابراین برای انتقال پیام به گیرنده و مخصوصا در زمانی که پیام مهم است و یا تعداد مخاطب ها بالا است و یا هر دو همزمان است، انتخاب شخص معتمد برای انتقال پیام، بسیار کمک کننده است.

 

برای برقراری ارتباط موثر باشد چه مهارت هایی لازم است؟

 

مهارت های لازم برای برقراری ارتباط تاثیر گذار

مهارت گوش دادن برای برقراری ارتباط موثر

“گوش دادن ” شنیدن تنها نه.  اگر قرار است بتوان ارتباط تاثیرگذاری را برقرار نمود، لازم است شخص یاد بگیرد خوب گوش دهد. گوش دادن یک هنر است و کمک می کند به هدف و خواسته و سلیقه شخص مقابل پی برده شود، لذا می توان او را راحتتر درک کرد.

خوب دیدن

در ارتباطات کلامی می توان عملکرد بهتری داشت؛ اگر در مشاهده نمودن بهتر عمل کرد. دیدن رفتار افراد، زبان بدن ایشان و وقایعی که اتفاق می افتد. همچنین دیدن عکس العملی که دیگران نشان می دهند، همگی کمک می کند فرد بتواند درک بهتری از موقعیت ها داشته و پیام ها را صحیح تر انتخاب نماید.

توجه به هوش هیجانی

هرچقدر افراد از هوش هیجانی خود شناخت بیشتری داشته باشند، بهتر می توانند از این هوش برای برقراری ارتباط موثر استفاده کنند. شناخت هوش هیجانی سایرین دشوار است؛ اما برقراری ارتباط مستمر می تواند کمک کند به مرور زمان شناخت حاصل شود.

تقویت اعتماد به نفس

اشخاصی که اعتماد به نفس کافی ندارند، نمی توانند با سایرین ارتباط موثری را برقرار کنند. آنان در میان گفتنها و نگفتن ها، همیشه گم می شوند.

خود باوری و خودشناسی

قطعا هر شخصی توانای هایی دارد،  لذا با با خودباوری و خودشناسی می تواند از توانایی های خود در راه برقراری ارتباط تاثیرگذار استفاده کند. این شناخت سبب می گردد فرد با قاطعیت بیشتری سخن بگوید.

کار بر روی زبان بدن

زبان بدن همان ژست ها، حرکات اجزای صورت، نحوه ایستادن ها و…  است. آنها هر یک به تنهایی می توانند پیامی را به مخاطب ارسال نماید.

توانایی دادن بازخورد مناسب

باید بتوان خود را در مواقع مختلف کنترل کرد تا بتوان بازخورد مناسبی داشت، لذا جهت برقراری ارتباط موثر باید بر روی خودکنترلی کار کرد. باید یاد گرفت بازخورد مناسب را در موقعیت مختلف نشان داد.

 

یک ارتباط موثر، چگونه شکست می‌‌خورد؟

در بسیاری از مواقع تلاش برای برقراری ارتباط مؤثر با شکست روبرو می شود؛ زیرا فرستنده پیام به عواملی که مانع انتقال درست پیام می گردند توجه نمی کند. در همین راستا لازم است با موانعی  که نمی گذارند فرستنده بتواند در یک ارتباط به هدف خود برسد، آشنا شده و در رفع آنها کوشید. در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهد شد.

استفاده از کلمات مبهم و دوپهلو

ارتباط کلامی مهمترین بخش در برقراری یک ارتباط مؤثر می باشد. این کلام است که هدف و احساسات شخص را به گیرنده پیام ها منتقل می نماید. انتخاب نادرست کلمات و عدم توجه به چیدمان آنها در کنار هم، جملات مبهمی را به مخاطب منتقل میکند که می تواند معانی مختلفی داشته باشند.

در همین راستا دیده می شود استفاده از کلمات مبهم و دو پهلو و سخن گفتن با کنایه مواردی هستند که مانع انتقال درست پیام شده و سوء تفاهم ایجاد می کنند. بنابراین گوینده پیام باید در گام اول در ذهن خود پیامی را که میخواهد منتقل کند به طور کامل در نظر گرفته و بسنجد، سپس کلماتی را متناسب با این پیام به صورت واضح و قاطع انتخاب نموده و منتقل نماید. اغلب افراد از کنایه های زده شده، مقصود گوینده را درک نمی کنند. باید قبول کرد همه افراد به یک اندازه توانایی درک مقصود گوینده را در پشت کلمات مبهم و دوپهلو ندارند. البته در مواردی نیز شخص کنایه ها را درک می کند؛ اما چون ناراحت می شود، مقاومت از خود نشان می دهد.

 

عدم توجه به گذشته افراد

هر کسی پیشینه ای دارد. وقایع مختلف در زندگی تاثیرات مختلفی می گذارند؛ لذا این تاثیرات در نحوه ارتباطات افراد خود را نشان می دهد.

به طوری که اتفاقاتی مانند جنگ یا یک حادثه و یا تجربیات تلخ افراد از ارتباطات قبلی، می توانند او را وارد یک پیش داوری غلط کنند و یا انگیزه وی را در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران کمرنگ نمایند. لذا عدم توجه به چنین  عواملی مانع برقراری یک ارتباط مؤثر میگردد. باید پذیرفت آشنایی با گذشته افراد می تواند کمک کند؛ اگرچه در شروع ارتباطات، اطلاع از پیشینه افراد دشوار است؛ اما در روابط مستمر، بیشتر می توان با گذشته افراد آشنا شد.

 

انتقاد و ملامت کردن

انتقاد در هر رابطه سالمی باید وجود داشته باشد. نمی توان در یک رابطه تنها تمجید و تعریف کرد و انتظار داشت ارتباط تاثیرگذار سالمی جریان داشته باشد. قطعا در هر رابطه ای چه در حکومت داری، چه در سازمان و چه در روابط شخصی هرگاه طرفین تنها به نکات مثبت تکیه کنند و وقت خود را صرف تعریف و تمجید نمایند، رابطه نه تنها  مؤثر نخواهد بود؛ بلکه ارتباط ناسالمی نیز می باشد.  به ویژه اگر این ارتباط به گونه ای باشد که یکی از طرفین قویتر از طرف مقابل باشد. این قدرت یکی از طرفین می تواند به موقعیت اجتماعی، مالی، سیاسی و حتی نظامی وی باز گردد.

وقتی انتقادی انجام نمی گیرد؛ ارتباط به سمت دیکتاتور پروری می رود؛ بنابراین انتقاد لازم است؛ اما پیشداوریهای منفی و انجام انتقادات نادرست در قالب جملات ملامت کننده، خود مانع ارتباط مؤثر می شوند. وقتی انتقادات به جا نیستند و یا فقط هدف آنها ملامت کردن طرف مقابل می باشد. وقتی اشاره ای به محاسن و نکات مثبت نمی شود، نه تنها افراد را از هم دور می کند؛ بلکه مقاومتی در افرادی که مورد انتقاد هستند، ایجاد می نماید. مقاومتی که به راحتی شکسته نمی شود.  انتقادات منصفانه با ارائه راه حل همراه هستند و انتقادات سازنده می باشند.

 

عدم توجه به موانع بیرونی ارتباط مؤثر

سد های بیرونی و فیزیکی وجود دارند که مانع ایجاد ارتباط مؤثر در یک جامعه می شوند. این موانع به صورت واضحی قابل مشاهده هستند، تنها کافی است افراد به آنها توجه کنند.

*در همین رابطه میتوان به اختلافات فرهنگی اشاره نمود. شهرهای بزرگ و در این سالها شهرهای کوچک، شاهد مهاجرت افراد از اقوام مختلف هستند. افرادی که فرهنگ های متفاوتی دارند. این موضوع در بین مهاجرینی که از کشورهای مختلف هستند، با شدت بیشتری دیده می شود، رفتاری که در یک جامعه مورد پسند است در جامعه دیگر معنای کاملا متفاوتی دارد.

زبانها و گویشهای مختلف مانع برقراری یک مکالمه روان می شوند. دو فرد با دو زبان و یا گویش متفاوت از اصطلاحاتی استفاده می کنند که برای شخص مقابل نامفهوم است. بدین ترتیب ارتباط موثر باید برای شکل گیری روند طولانی تری را طی کند.

*مشکلات فیزیکی و جسمی افراد نیز خود میتواند مانع ایجاد یک ارتباط تاثیر گذار باشد. افرادی که لکنت زبان دارند و یا قادر نیستند به خوبی صحبت کنند، در بسیاری از مواقع اعتماد به نفسشان کاهش می یابد. در نتیجه کمتر در جمع وارد بحث می شوند و یا با اشخاص دیگر رابطه برقرار می نمایند. افراد نابینا زبان بدن فرد گوینده را نمی بینند. افراد ناشنوا اصوات را به خوبی نمی شنوند. بدین ترتیب عدم توجه به مشکلات جسمی و فیزیکی گیرنده، سبب شکست ارتباط میشود.

*عدم استفاده از وسایل ارتباطی درست نیز سبب شکست ارتباط مؤثر  می گردد. در این رابطه می توان به استفاده از پیامک ها برای بحث کردن اشاره نمود.  ظرفیت محدود پیامک ها از یک سو سبب ناقص صحبت کردن در هر پیامک میشود و از سوی دیگر نیز به دلیل عدم انتقال احساس پیام دهنده، تاثیرگذاری بسیار کمتری دارد.

 

 

چکیده مطالب ارتباط مؤثر

هما ما برای زندگی در یک جامعه کوچک و با بزرگ نیاز به برقراری ارتباط مؤثر با دیگران داریم؛ بنابراین لازم است با یادگیری اصول برقراری چنین ارتباطی، مهارت های خود را افزایش دهیم.

 

 

One thought on “ارتباط موثر چیست؟

  1. اشتراک ها: 3 اثر شگفت انگیز ارتباط طلایی - مهدی منازاده / سه فایده ارتباط استادارد

  2. اشتراک ها: رفیق های خوب یا بد را این گونه تشخیص دهید | آزمون شش مرحله ای

  3. اشتراک ها: مثبت نگری ارتباطی و حسن ظن ! صفتی که هر کسی را جذب میکند! - مهدی منازاده

  4. اشتراک ها: نظریه مغز های سه گانه | مغز قدیم، عاطفی و نئوکورتکس - مهدی منازاده

  5. اشتراک ها: انتقاد ! رابطه تاثیرگزار را از بین میبرد!!! - مهدی منازاده

  6. اشتراک ها: استمرار و انتخاب! دو مساله اساسی برای رسیدن به موفقیت | نشست اول

  7. اشتراک ها: ارتباط موثر با همسر | 4 نکته مهم برای زندگی عاطفی بهتر - مهدی منازاده

  8. سید رضا میگوید:

    سلام و عرض ادب.
    من کلمه مقاله ارتباط موثر رو سرچ کردم و شما رو پیدا کردم.
    ممنونم از شما

  9. اشتراک ها: 6 تمرین برای ارتقا مهارت های ارتباط موثر - مهدی منازاده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *