همه ی ما آدمها نیاز به شناختن و شناخته شدن داریم. شناخت از خود یا همان خودشناسی! که ما دراینجا میخواهیم بیشتر دراین زمینه باهم گفتگو و تبادل نظر کنیم . در این مقاله از ارزش ها و توانمندی ها صحبت خواهیم کرد.خب ، اگر ما علاقمند به شناخت خود باشیم باید در ابتدا معنی و مفهوم این واژه را بیشتر بدانیم.
خودشناسی؛ اصلی فطری
پادشاهی تصمیم گرفت فرزندش را برای حکومت بعد از خودش آماده کند.فرستاد دنبال حکیم مشهور شهر، از حکیم خواست که بمدت یک سال فرزند حاکم را ببرد، و به او خرد و سیاست یاد بدهد.فرزند پادشاه بعد از یک سال برگشت پیش پدر.قبل از این که برسد کنار پادشاه، پادشاه انگشتر خود را از دست در آورد و داخل مشت خود پنهان کرد.به پسر گفت:پسرم شنیدم که یک سال کنار حکیم بودی و خردمندی رو از حاکم آموختی!فرزند گفت بله پدر جان.
- پادشاه: می توانی با چند سوال بفهمی که در دستان من چه چیزی است؟
- شاهزاده: بله پدر جان.
- پادشاه: شروع کن:
- شاهزاده: گرد است؟
- پادشاه: بله !
- شاهزاده: زرد است؟
- پادشاه: بله !
- شاهزاده: ارزشمند است؟
- پادشاه: بله !
- شاهزاده: سوراخ دارد؟
- پادشاه: بله!
- شاهزاده: پدر در دستت غرباله؟
- پادشاه: پسرک! این همه نکات دقیق گفتی و به قول خودت جامع العلوم شدی! اما هنوز نمی دانی که غربال در دست جا نمیشود؟
کالا های مختلف را میشناسیم و مهمتر این است که تلاش می کنیم برای شناختن مسائل مختلف!اما مهمترین مساله در زندگیمان که باید بشناسیم را نمی شناسیم! و آن خودمان هستیم.
جالب این جاست که تلاشی هم نمی کنیم برای خودشناسی!
خداوند متعال در وجود همه ی ما انسانها نقاط ضعف و نقاط قوت بی شماری، هم از لحاظ روحی و معنوی و هم از لحاظ جسمی و روانی قرار داده است.اگر کسی بخواهد خودش را در همه ی این زمینه ها بشناسد باید به دنبال خودشناسی و کشف خودش حرکت کند!
گام اول در خودشناسی: شناخت ارزش های شخصی
ارزش ها عمیق ترین امیال قلبی هستند و بیانگر این هستند که فرد دوست دارد به عنوان انسان با او به چه شکل رفتار شود. ارزش ها درباره این نیست که به چه چیزی دوست دارید برسید یا دست یابید؛ارزش ها درباره این است که دوست دارید همیشه با اشما به چه شکل رفتار شود.از لحاظ لغوی، صدها نوع مختلف ارزش وجود دارد. اگر فهرست آن را بخوانید، متوجه خواهید شد که به احتمال زیاد شما همه آن ها را ارزش نمی دانید.به یاد داشته باشید چیزی به عنوان ارزش خوب یا بد وجود ندارد.این امر تا حدی شبیه سلیقه ما در انتخاب ساندویچ است!اگر شما ساندویچ سوسیس سفارش دهید و من ساندویچ مرغ، به این معنا نیست که ساندویچ سوسیس خوب نیست!یک کشتی را در نظر بگیرید که در تلاطم های دریا، دمادم مسیرش عوض می شود.به نظر شما این کشتی چطور میتواند به مقصد برسد؟این کشتی ای که با هر موج تغییر مسیر میدهد، تنها در یک صورت می تواند از راه خود به بیراهه نرود.داشتن قطب نما ناخدایان را کمک می کند که در مسیر خود بمانند و در اقیانوس های بی انتها مفقود نشوند.
ارزش ها در زندگی
ما در زندگی خودمان اگر از ارزش هایمان با خبر باشیم، دقیقا مثل ناخدایی می مانیم که در دست قطب نما دارد.با ناخوشی های زندگی مسیرمان را از دست نمی دهیم.چرا که هیچ تضمینی نیست که یک عزیزمان دچار بیماری لاعلاج نشود. یا این که شریکمان سرمایه را بالا بکشد.برای این که وضعمان با خودمان در امواج ناخوشی ها به هم نریزد، باید ارزش های خود را بدانیم و طبق آن زندگی کنیم.
چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم؟
راه های مختلفی ارائه شده، که من در این جا به دو راه اشاره می کنیم.
مطالعه ارزش ها و تیک زدن بعنوان این که کدام یک از این ارزش ها برای شما مهم است.
به این روش که شما این لیست را مطالعه می کنید، یک کاغذ و قلم هم باید کنارتان داشته باشید.
هر کدام از این ارزش ها را که میخوانید و برای شما یک مساله مهمی تلقی می شود را یادداشت می کنید.در انتها، از بین موارد انتخابی، ۶ مورد از آن ها که مهمتر از بقیه هستند را یادداشت می کنید.الآن شما لیست ارزش های خودتون رو دارید.
پاسخ دادن به سوالات ارزشی
ارزشها کلماتی هستند که در جواب این پرسش های پایین می آید:
- چه چیزی واقعا برایم ارزش دارد؟
- در زندگی چه می خواهم که حاضرم برایش ایستادگی کنم؟
- می خواهم چگونه انسانی باشم؟
- دوست دارم چگونه با خود، دیگران و دنیای پیرامون خود رفتار کنم؟
- کیفیت مطلوبی که می خواهم در این زندگی کشت کنم چگونه باید باشد؟
گام دوم در خودشناسی: شناخت توانمندی ها یا همان استعداد ها
هر شخصی بنابر ماهیت خودش، توانایی خاص خودش را دارد.کافیست، توانمندی خود را بدانیم، برای تقویت اراده مون کمی چاشنی تلاش و کوشش با آن عجین کنیم،تا ببینیم می توانیم به بهترین نتیجه ها در زندگی برسیم یا خیر!!!مثلا اینکه یک شخص در چه زمینه ای استعداد دارد یا اینکه به قول خودمان میل و رغبتش به چه سمتی کشیده میشود!این توانمندی ها با هم متفاوتند و مثل ارزش ها هیچ کدام نسبت به دیگری برتری ندارد.مثلا:
- شخصی به یکی از رشته های ورزشی علاقه دارد
- و یا شخص دیگری در زمینه ی کارهای هنری
- و افرادی هم به دنبال کسب علم و دانش هستند.
- خیلی از افراد، نمیتوانند اصلا رانندگی یاد بگیرند! مانند انیشتین! به جای آن توانمندی دیگری دارند!
- من خودم به نویسندگی علاقه دارم و سعی میکنم از این علاقه و استعداد استفاده ی مفید و لازم را ببرم
هیچ فرقی هم نمی کند ما در چه زمینه ای استعداد و توانایی داریم!چرا که جهان فعلی ما به همه ی این استعدادها نیاز دارد.این پتانسیل وجود دارد که اگر از توانمندی خود به درستی استفاده کنیم، در مسیر موفقیت قرار گیریم.
مهم داشتن هدف و انگیزه و حرکت به سمت رشد و موفقیت است
به نظر من بدترین حالت ممکن برای ما انسانها ، سکون و منفعل بودن است!یعنی دست روی دست بگذاریم و عمر خود را بیهوده تلف کنیم و برای پیدا کردن مسیر زندگی خود، ارزش ها و پیدا نکردن راه رشد شخصی خود جرکت نکنیم!
در یک کلام یعنی بدنبال خودشناسی نباشیم.
فکر نمی کنم هیچ شخص دانا و عاقلی دلش بخواهد به این صورت زندگی کند! مگر اینکه خدای نکرده برای خود و استعدادهایش ارزش قائل نباشد.
نگاهی متفاوت به یک حدیث
حضرت علی (علیه السلام ) می فرماید:
من عرف نفسه، فقد عرف ربه!هر کس که خودش را بشناسد، مربی و پروردگار خودش را شناخته است!
این روایت را بسیاری از مترجمین در راستای خودشناسی این طور معنا کرده اند که اگر کسی خودش را بشناسد، خدای خود را شناخته!نمیخواهم این ترجمه را نقد کنم. اما می توان برداشتی جالبتر داشت!اگر کسی خودش را بشناسد، اون موجودی که می تواند او را رشد دهد شناخته است!به این معنا که هیچکس، جز خودش مسوول پرورش خود نیست!
خیلی نگاه جالبیه نه؟
این را هم بگویم که هیچوقت برای خودشناسی و کشف استعداد دیر نیست.فقط کافی ست به آن فکر کنیم و بها دهیم تا به نتیجه برسیم!که امیدوارم شما عزیزان با خواندن این مطالب بیشتر به این موضوع فکر کنید و راه رشد و پیشرفت خود را پیدا کنید.پس بهتر است کمی عمیق تر به خودشناسی فکر کنیم تا درک عمیق تری هم پیدا کنیم!اگر ما انسانها بخواهیم به کمال برسیم و در راستای داشتن رشد واقعی در زندگی قدمی برداریم ، باید به وظیفه ی نخست خود در این زمینه عمل کنیم.یعنی خودشناسی پی بردن به وجود خود.و همانطور که قبلا هم گفتیم وجود هر انسانی سرشار از استعداد و کمال درونی ست..که کشف آنها فقط به عهده ی خود ماست.و در آخر امیدوارم بتوانیم به خوبی شخصیت فردی خودمان را بشناسیم و از این موهبت الهی بهره ی کافی و لازم را ببریم ! چرا که مهمترین وظیفه ی ما به عنوان یک انسان ،خودشناسی و درک واقعیت خود است..
عزیزان ، خودمان را با جمله ی “تا قسمت چه باشد ” و “یا نمی توانم ها “و “نشدنها ” گول نزنیم. خدا به ما اراده ، عقل و درک داده است.
پوشه هایی که در آن فیلم ها و عکس های خانوادگی که احتمالا تصویر چند تا از رفتگان هم در آن بوده نیز پاک خواهد شد! این جاست که باید قدر آلبوم های قدیمیِ فیزیکی را بدانیم.از آن جایی که دیگر فایل های پی دی اف در دسترس نیست، پیشنهاد میکنم از کتاب هایی که خیلی به آن دلبستگی دارید، یک نسخه فیزیکی هم تهیه کنید. 
